Edukacja zdrowotna

Objawy arytmii
Najczęściej zgłaszaną dolegliwością związaną z migotaniem przedsionków jest uczucie kołatania serca lub niemiarowego bicia serca.  Arytmii może towarzyszyć pogorszenie tolerancji wysiłku, uczucie braku tchu czy „zatykania” w klatce piersiowej. Napady migotania przedsionków mogą być przyczyną zawrotów głowy, omdleń a czasem krótkotrwałych utrat przytomności.

Czym grozi migotanie przedsionków?
Udar niedokrwienny mózgu to najpoważniejsze  powikłanie nieleczonego migotania przedsionków. Przyczyną niedokrwiennego udaru mózgu są skrzepliny powstające w czasie migotania przedsionków w lewym przedsionku serca. Mogą one urywać się z miejsca powstania i wędrować wraz z krwią do każdego narządu. W większości narządów niewielkie skrzepliny nie powodują widocznych następstw. Jednak mózg jest narządem niezwykle wrażliwym na zator nawet najmniejszą skrzepliną. Niedokrwienie fragmentu mózgu wywołuje upośledzenie funkcji za którą odpowiedzialny jest niedokrwiony obszar. Może to być upośledzenie mowy, kojarzenia, widzenia lub nawet niedowład połowy ciała. Wraz z wiekiem chorym na migotanie przedsionków zagrożenie to jest coraz większe.
Inną konsekwencją jest możliwość wystąpienia objawów niewydolności serca. Migotanie przedsionków obniża sprawność serca nawet o 30%.

Co to jest kardiowersja elektryczna?
Przywracanie prawidłowego rytmu serca czyli rytmu zatokowego nazywa się kardiowersją elektryczną. Jest to porażenie serca niewielką dawką prądu elektrycznego. Ponieważ zabieg jest bolesny wykonuje się go w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym. Znieczulenie przeprowadza anestezjolog i czuwa nad pacjentem przez cały zabieg. Zabieg generalnie jest bezpieczny i powikłania obserwowane są niezwykle rzadko.

Leczenie przeciwkrzepliwe
U pacjentów z migotaniem przedsionków, konieczne jest przewlekłe stosowanie leków przeciwkrzepliwych. Największą skuteczność wykazują doustne leki przeciwzakrzepowe.
Ich stosowanie wymaga kontroli stopnia zahamowania krzepnięcia. Oceny dokonuje się na podstawie wartości wskaźnika INR. Wartość tego wskaźnika powinna wynosić około 2,5 (za terapeutyczne uznaje się wartości pomiędzy 2,0-3,0).

Co to jest profilaktyka przeciwzakrzepowa?
O profilaktyce przeciwzakrzepowej mówimy wtedy, kiedy pacjent musi przez pewien czas lub bezterminowo stosować leki zmniejszające krzepliwość krwi. Jest to konieczne w sytuacjach, w których istnieje ryzyko powstania skrzepliny, czyli skrzepu zlokalizowanego w naczyniach krwionośnych lub jamach serca.

Jakie leki stosuje się w profilaktyce przeciwzakrzepowej?
• Leki przeciwpłytkowe, czyli substancje, które hamują aktywność płytek krwi –należy do nich kwas acetylosalicylowy (popularnie znany jako aspiryna)i kilka innych leków, które są stosowane we wskazaniach specjalistycznych.
• Doustne leki przeciwzakrzepowe (antykoagulanty)
• Leki starszej generacji np. Sintrom, Warfaryna, Acenocumarol
• Leki nowej generacji np. Pradaxa, Xarelto
• Leki z grupy heparyn – podawane w iniekcjach podskórnych, które mogą być wykonywane samodzielnie przez pacjenta oraz podawane w warunkach szpitalnych we wlewach dożylnych.
W jakich sytuacjach stosuje się doustne leki antykoagulacyjne?
Najczęstszym wskazaniem do stosowanie tych leków jest migotanie przedsionków. Jest to arytmia, w przebiegu której istnieje ryzyko powstania skrzeplin w przedsionkach serca. To stanowi ryzyko zatoru w tętnicach ważnych organów np. mózgu, oka. Zator taki skutkuje powstaniem martwicy (udaru) i pogorszeniem funkcji narządu.
Zwiększona zdolność do tworzenia skrzeplin istnieje w razie wszczepienia sztucznej zastawki serca.
Do innych wskazań należy profilaktyka zatorowości płucnej. W tej sytuacji leczenie ma zapobiec tworzeniu się skrzeplin w żyłach kończyn dolnych, miednicy oraz innych okolic ciała.

Jak stosować doustne leki antykoagulacyjne?
Stosowanie doustnych leków antykoagulacyjnych starszej generacji wymaga systematycznej kontroli wskaźnika INR. Określa on w jakim stopniu „rozrzedzona” jest krew (im wyższy wskaźnik, tym krew jest „rzadsza”). Terapeutyczny zakres INR u chorych stosujących leki przeciwkrzepliwe to wynik pomiędzy 2-3. Natomiast u chorych po wszczepieniu sztucznej zastawki to wynik pomiędzy 2,5-3,5. Jeśli wartości INR są niższe lub wyższe od zalecanych przez lekarza, należy skontaktować się z nim i ustalić zmianę dawkowania leku. W przypadku nadmiernie wysokich wartości INR istnieje ryzyko powstania groźnego dla życia krwawienia wewnętrznego lub zewnętrznego. W razie zbyt niskich wartości leczenie przeciwkrzepliwe nie spełnia swego profilaktycznego zadania.
W czasie stosowania leków nowej generacji nie ma konieczności systematycznego oznaczania INR. Leki te stosuje się w stałym dawkowaniu. Istotnym ograniczeniem w ich powszechnym stosowaniu jest wysoka cena.

ZAPMIĘTAJ
• Leki przeciwkrzepliwe stosuj zawsze według zaleceń lekarza
• Jeżeli to konieczne oznaczaj regularnie INR i dawkę leku ustalaj z lekarzem
• W razie pojawienie się objawów krwawienia, szczególnie wewnętrznego (czarny stolec) natychmiast zgłoś się do najbliższego lekarza
• Przed wszelkimi zabiegami poinformuj lekarza o przyjmowanych lekach przeciwkrzepliwych
• Wszelkie urazy stanowią zwiększone ryzyko krwawienia
• Równoczesne stosowanie innych leków zmienia skuteczność leków przeciwkrzepliwych.

Za optymalne ciśnienie uważa się wartości do 120/80 mmHg.
Objawy nadciśnienia tętniczego :
-rozdrażnienie
-bezsenność
-zaburzenia koncentracji
-bóle głowy
-szum w uszach
-krwotoki z nosa
Wysokiemu ciśnieniu sprzyja:
-palenie papierosów
-nieprawidłowa dieta :zbyt duże spożycie soli, alkoholu, kawy
-nadwaga i otyłość
-brak ruchu
-stres emocjonalny
Powikłaniami nieleczonego lub źle leczonego nadciśnienia tętniczego mogą być:
-choroba niedokrwienna serca (wieńcowa) i zawał serca
-wylew krwi do mózgu (udar mózgu)
-niewydolność krążenia(serca)
-zaburzenia rytmu serca
-niewydolność serca
-tętniak aorty
W diagnostyce nadciśnienia wykorzystuje się badania laboratoryjne , EKG, Echo serca, całodobowe badanie ciśnienia tętniczego (Holter ciśnieniowy), Holter EKG .
Rokowanie w tej chorobie jest na ogół dobre, pod warunkiem, że leczenie jest stosowane systematycznie. Pod wpływem leczenia ciśnienie powraca do wartości prawidłowych, co nie oznacza wyleczenia z choroby. Odstawienie leków spowoduje ponowny wzrost ciśnienia.

Co to jest choroba wieńcowa?
Chorobę wieńcową, zwaną też chorobą niedokrwienną serca,  powoduje zwężenie tętnic doprowadzających krew do mięśnia sercowego (tzw. tętnic wieńcowych). Przyczyną zwężenia jest blaszka miażdżycowa, zbudowana głównie z cholesterolu, wyrastająca ze ściany tętnicy w kierunku jej światła. Niedokrwienie najczęściej objawia się jako ból w klatce piersiowej. Ból pojawia się w czasie wysiłku fizycznego i zanika w czasie odpoczynku. Ból taki nazywa się bólem stenokardialnym. Może również wyrażać się poprzez zaburzenia rytmu serca, zadyszkę w czasie wysiłku fizycznego. Jeżeli ból nie ustaje po krótkim odpoczynku lub pojawia się w czasie odpoczynku należy pomyśleć o zawale serca, ostrej postaci choroby wieńcowej.

Jakie są czynniki ryzyka?
• Wiek (zachorowalność rośnie z wiekiem)
• Płeć (dwukrotnie częściej występuje u mężczyzn)
• Obciążenia rodzinne (zawały serca u rodziców i rodzeństwa)
• Palenie papierosów
• Nadużywanie alkoholu
• Nadciśnienie tętnicze
• Wysoki poziom cholesterolu
• Cukrzyca
• Nadwaga i otyłość
• Nieprawidłowe odżywianie
• Brak aktywności fizycznej
• Stres emocjonalny

Jak wykrywa się chorobę wieńcową?
Podstawowe znaczenie dla postawienia rozpoznania ma rozmowa z pacjentem czyli wywiad chorobowy. Na podstawie objawów zgłoszonych przez pacjenta w większości wypadków można postawić trafne rozpoznanie. Poniżej wymieniono badania dodatkowe potwierdzające lub wykluczające rozpoznanie choroby wieńcowej.

•  Badanie EKG
• Test wysiłkowy EKG
• Echo serca
• Badanie stres-echo
• Scyntygrafii serca

Stopień zwężenia tętnic wieńcowych można ocenić za pomocą koronarografii.

Co to jest zawał serca?
Zawał serca to inaczej martwica części mięśnia sercowego, która powstaje w wyniku całkowitego zamknięcia tętnicy wieńcowej i ustaniu przepływu krwi. Niedokrwiony mięsień serca ulega obumarciu. Zamiast mięśnia powstaje blizna, która nie uczestniczy aktywnie w pompowaniu krwi z serca do tętnic. Im dłużej tętnica jest zamknięta tym większy obszar mięśnia sercowego umiera.
Jak są objawy zawału serca?
• Silny ,długotrwały (powyżej 30 minut ) ból w klatce piersiowej
• Pieczenie w okolicy mostka
• Ucisk w okolicy mostka
• Ból w żuchwie , szyi, plecach , ramionach lub barku
• Ból brzucha z towarzyszącymi nudnościami lub wymiotami
• Duszność
• Obfite zimne poty i zawroty głowy
• Lęk przed zbliżającą się śmiercią
• Zasłabnięcie , utrata przytomności
Jak należy postępować w przypadku zawału?
• Zadzwoń pod numer telefonu ratunkowego- 112 lub pogotowia ratunkowego – 999
• Weź tabletkę nitrogliceryny pod język – jeśli przepisał Ci lekarz
• Odpoczywaj w wygodnej pozycji do czasu przyjazdu karetki
• Rozluźnij obcisłe części ubrania –pasek ,kołnierzyk
• Nie prowadź samochodu , nie próbuj też sam jechać do szpitala
Jak możesz zapobiec zawałowi serca?
• Nie pal
• Jeśli chorujesz na nadciśnienie tętnicze i/lub hipercholesterolemię zadbaj o prawidłowe leczenie
• Jeśli masz nadwagę lub jesteś otyły, podejmij działania w celu zmniejszenia wagi ciała
• Zwiększ swoją aktywność fizyczną
• Zachowaj umiar w spożywaniu alkoholu
• Stosuj się do zaleceń lekarskich